Odejście od euro
Kevin Hjortshøj O’Rourke, profesor Uniwersytetu w Oksfordzie, w artykule dla portalu project-syndicate.org stara się przedstawić podstawy obecnego kryzysu europejskiego oraz potencjalne możliwości jego dalszego rozwoju. Choć pozostaje zwolennikiem integracji europejskiej, od momentu powstania Unii Gospodarczej i Walutowej dostrzegał wiele niepokojących sygnałów.
Jego zdaniem, eksperci przeoczyli fundamentalny problem szkodliwego przepływu kapitału z centrum na peryferia za pośrednictwem banków. Kiedy stolice przestały wspierać ów proces, kryzys finansowy uderzył przede wszystkim w finanse publiczne mniejszych państw. O’Rourke odwołuje się do artykułu Barry’ego Eichengreena z 2007 r. pt. The euro: Love it or leave it?, w którym profesor Uniwersytetu Berkeley zwrócił uwagę, że przewidywalny upadek Unii Gospodarczej i Walutowej stanie się „matką wszystkich finansowych kryzysów”. Dlatego w ciągu kilku ostatnich lat eksperci, niezależnie od tego, czy definiowali się jako euroentuzjaści czy eurosceptycy, formułowali postulaty naprawy dysfunkcjonalnego systemu.
Co proponuje sam O’Rourke? Krótkoterminowo strefa euro potrzebuje luźniejszej polityki fiskalnej i pieniężnej. Musi zostać wyznaczony wyższy cel inflacyjny (by zmniejszyć potrzebę płacy nominalnej i obniżki cen). Dalej, potrzebna jest redukcja zadłużenia tam, gdzie to konieczne. Wreszcie, pożądane są bezpieczne aktywa strefy euro, które mogą znajdować się w rękach banków krajowych.
Jakie są, jego zdaniem, największe problemy? Przede wszystkim brak silnej unii walutowej, a nawet, jak pokazał przypadek Grecji, właściwego pożyczkodawcy ostatniej instancji. Po drugie, spóźnione działania Europejskiego Banku Centralnego (EBC) oraz szkodliwe dla tej instytucji działania polityków, m.in. umożliwienie wyłączania systemu bankowego państwa członkowskiego. Last but not least, wzrost popularności partii radykalnie eurosceptycznych. Zdaniem O’Rourke’a, na upadek idei integracji europejskiej nie reagują odważnie politycy stronnictw centrowych, co wytwarza próżnię, którą wykorzystują ugrupowania takie jak Front Narodowy Marine Le Pen. Jego zwycięstwo w roku 2017 lub 2022 we Francji może spowodować jeszcze większe problemy. Dlatego, w jego opinii, należy reagować zanim będzie za późno, zaś wśród możliwych rozwiązań jest także rezygnacja z euro. Spowodowałoby to duży kryzys, ale jeszcze większe szkody mogłoby przynieść trzymanie się go, choć kiedyś i tak będzie musiało zniknąć w obecnej postaci.
Źródło: http://www.project-syndicate.org/commentary/eurozone-failed-experiment-by-kevin-o-rourke-2015-07
29.07.2015