Wielka Brytania (X 2022): Jeszcze „Gra o tron”, czy już „Powrót króla”? O powrocie Borisa Johnsona do walki o urząd premiera

Sebastian Graniczkowski

Szóstego września 2022 roku światowe media obiegła wyczekiwana informacja, że Liz Truss otrzymała z rąk królowej Elżbiety II misję utworzenia nowego rządu. Jednak już w 45. dniu sprawowania władzy premier oświadczyła, że w porozumieniu z królem Karolem III oraz członkami Partii Konserwatywnej, rezygnuje z tej funkcji. Pozostanie na stanowisku do czasu wyboru następcy, co sprawia, że pobije ona dotychczasowy rekord George’a Canninga, który w 1827 r. sprawował swą funkcję przez 119 dni (do chwili swej śmierci). Decyzja ta dała także początek lawinie spekulacji – kto następny?

Agencja Reuters rankiem 22 października poinformowała, że Boris Johnson skrócił wakacje na Karaibach i wylądował na Lotnisku Gatwick, nieopodal Londynu, by włączyć się w walkę o poparcie członków Partii Konserwatywnej. Autorzy artykułu – Andrew Macaskill i Muvija M. zwracają uwagę na swoisty rozdźwięk, który utworzył się wokół postaci byłego premiera – ma on mieć poparcie wśród wielu posłów PK, jednak sami obywatele Zjednoczonego Królestwa mają być nieprzychylnie ustosunkowani do jego potencjalnego powrotu na Downing Street 10, o czym świadczy chociażby fakt niezbyt przychylnego powitania go na pokładzie samolotu, którym wracał do Londynu – miały go na nim widać buczenie i gwizdy – Reuters podaje ten szczegół, powołując się na doniesienia Sky News.

Londyńska agencja zwraca również uwagę, że faworytami w tej swoistej „grze o tron” wciąż pozostają: Penny Mordaunt, była minister obrony, która pierwsza zgłosiła gotowość do objęcia urzędu premiera oraz Rishi Sundak, minister finansów w rządzie Borisa Johnsona, rywal Liz Truss w poprzednich wyborach lidera konserwatystów. Mimo to autorzy konstatują, że słupki poparcia Borisa Johnsona szybko rosną, co nie wróży Partii Konserwatywnej świetlanej przyszłości. Powołując się na byłego lidera PK, Williama Hauge’a, Reuters nazywa ewentualny ponowny wybór Johnsona na premiera „spiralą śmierci dla konserwatystów”.

Zgoła odmienne zdanie o postaci poprzednika Liz Truss można znaleźć w angielskiej prasie brukowej, na czele z „Daily Mail”. Brittany Chain opublikowała, bardzo bogaty w ilustracje, tekst na internetowej stronie dziennika, w którym zwraca uwagę na wsparcie Ukrainy, którym może poszczycić się Boris Johnson. Przywołuje bliską relację, którą miał ex-premier z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim, a na którą mają wskazywać słowa Zełenskiego, wypowiedziane po odejściu Johnsona z fotela premiera. Przywódca ukraiński nazwał go nazywał wówczas „prawdziwym przyjacielem” i „najbliższym sprzymierzeńcem”. „Daily Mail” zwróciło także uwagę na akcję #bettercallBoris, którą na Twitterze rozpoczęła grafika zamieszczona na oficjalnym koncie ukraińskiego rządu. Dziennik nazywa także byłego premiera faworytem piątkowych wyborów na lidera PK.

Dużo bardziej wyważone podejście można spotkać po drugiej stronie Kanału La Manche. Francuski „Le Monde”  21 października opublikował dużą analizę zatytułowaną Démission de Liz Truss : Rishi Sunak, Boris Johnson, Penny Mordaunt… qui sont les possibles candidats pour la remplacer? (Dymisja Liz Truss: Rishi Sunak, Boris Johnson, Penny Mordaunt… kim są najbardziej prawdopodobni kandydaci do jej zastąpienia?), w której przygląda się sylwetkom czterech kandydatów na szefa Partii Konserwatywnej. Jako pierwszy, którego wybór jest najbardziej prawdopodobny, wymieniony zostaje Rishi Sundak, który przegrał ostatnie wybory z Liz Truss, co zgadzałoby się z informacją podawaną przez Reutersa. „Le Monde” widzi w 42-letnim bankierze najodpowiedniejszą osobę do uporządkowania spraw cięć podatków, które wzbudzają największy niepokój i panikę na krajowym rynku. „Le Monde” zwróciło też uwagę, że Sundak zasłużył już na miano „zdrajcy” wśród lojalistów Borisa Johnsona.

Jako druga kandydatka zostaje przedstawiona Penny Mordaunt, która w ostatniej kampanii skończyła jako trzecia – za Truss i Sundakiem. „Le Monde” przypomina także, że to ona pierwsza zgłosiła swoją kandydaturę do wyborów, zaraz po czwartkowym wystąpieniu Liz Truss. W szeregu głównych zalet Mordaunt Francuzi wymieniają charyzmę i duże zdolności oratorskie, o których świadczy chociażby wydarzenie z 17 października, kiedy to zastąpiła Liz Truss na sesji parlamentu, podczas której pani premier miała zmierzyć się z pytaniami opozycji dotyczącymi jej polityki ekonomicznej. Największej przeszkody dla jej ewentualnej elekcji autorzy analizy upatrują w niskiej popularności Penny Mordaunt wśród mieszkańców Zjednoczonego Królestwa.

„Le Monde” dopiero na trzecim miejscu widzi kandydaturę Borisa Johnsona, którego główna szansa opierać ma się na popularności wśród ważnych postaci w partii. Francuski dziennik wymienia chociażby Simona Clarke, Bena Wallace’a oraz Jacoba Rees-Mogga, który jako pierwszy opowiedział się za byłym premierem, pisząc na Twitterze: „Tylko Boris może wybrać kolejne wybory”. Autorzy stawiają jednak tezę, że Johnsonowi będzie trudno zebrać wymagane poparcie, zwłaszcza przez wzgląd na skandale i kontrowersje, którymi naznaczył koniec swojego urzędowania – mowa m.in. o „Partygate”, czyli skandalu, który wywołało spotkanie Johnsona z niektórymi członkami PK na Downing Street w czasie, gdy obostrzenia pandemiczne zakazywały zebrań i zgromadzeń.

 Jako czwarty wymieniony został Ben Wallace, minister obrony, który poparł kandydaturę Liz Truss w poprzednich wyborach. Ewentualny wybór 52-latka jest jednak mało prawdopodobny, ponieważ mimo wysokiej popularności i dużego szacunku, którym Wallace cieszy się wśród członków partii, sam nie jest zainteresowany objęciem fotela premiera i wygląda na to, że poprze kandydaturę Borisa Johnsona.

Warto zajrzeć jeszcze na koniec do francuskiego „Le Figaro”. Tam 21 października, w południe, opublikowano ankietę: „Czy chciałbyś powrotu Borisa Johnsona?” – w 24 godziny zebrano ponad 173,5 tys. odpowiedzi, z których 73 proc. jest przecząca.

Kto ostatecznie wygra tę polityczną walkę? Odpowiedzi mają nadejść do 28 października.

 

Opracował Sebastian Graniczkowski

 

Wykorzystano materiały

  • https://www.reuters.com/world/uk/boris-johnson-flies-back-britain-attempt-rapid-comeback-2022-10-22/
  • https://www.dailymail.co.uk/news/article-11338539/Ukraine-backs-calls-Boris-Johnson-return-UK-PM-Liz-Truss-resigned.html
  • https://www.lemonde.fr/international/article/2022/10/21/demission-de-liz-truss-boris-johnson-rishi-sunak-penny-mordaunt-qui-sont-les-possibles-candidats-pour-la-remplacer_6146788_3210.html
  • https://www.lefigaro.fr/international/royaume-uni-souhaitez-vous-le-retour-de-boris-johnson-20221021