Zachodnie Bałkany w polityce Unii Europejskiej

Dostosowanie się krajów Bałkanów Zachodnich do kryteriów przyjęcia do struktur UE będzie jednak największym wyzwaniem. Sukces przyłączenia do Unii 10 krajów Europy Środkowej i Wschodniej, może zatrzymać się na czas bliżej nieokreślony na akcesji Chorwacji. Powodem tego będzie niewywiązanie się z niektórych umów względem UE przez Rumunię i Bułgarię, które do dziś nie potrafią poradzić sobie z reformą sądownictwa oraz borykają się z wszechobecną korupcją.

 

Postępująca integracja Bałkanów Zachodnich z NATO

 

Częścią mandatu NATO jest ułatwianie dostępu krajów Europy do integracji w ramach struktury transatlantyckiej. Jak niedawno powiedział Sekretarz Generalny NATO Anders Fogh Rasmussen „Wszystkie kraje Bałkanów powinny dołączyć do NATO”. Według niego jest to klucz do stabilizacji sytuacji w całej Europie i powiększenia bezpieczeństwa Europejczyków względem zewnętrznego zagrożenia. Po dołączeniu do NATO Bułgarii, Rumunii i Słowenii w 2004 roku, rok temu przyszła kolej na Chorwację i Albanię.

 

Przykładem w jaki sposób układa się współpraca pomiędzy NATO a krajami Bałkanów powinna być również sytuacja Czarnogóry, której NATO w grudniu 2009 przyznało MAP (Membership Action Plan). Czarnogóra od 2006 roku stara się o członkostwo i zrobiła w tym kierunku znaczący postęp poprzez reformę armii, kontrybucje dla misji ISAF w Afganistanie, oraz kształtowanie nowych strategii obronnych, taktycznych oraz tych dotyczących szkolenia żołnierzy.

 

Podobna sytuacja dotyczy Bośni i Hercegowiny, której jednak MAP – z powodu nieporozumień między serbskimi Bośniakami, Bośniakami i Chorwatami – przyznany jest warunkowo, co oddala ją od perspektywy rychłego członkostwa. Problem dotyczący Bośni i Hercegowiny ma również źródło w niezliczonych pozostałościach powojennych, które obejmują ogromne składy min przeciwpiechotnych, karabinów, pistoletów oraz amunicji przekraczających dozwolone ilości o ponad 20 000 ton. Sytuacja ulega jednak poprawie, odkąd Bośnia i Hercegowina podpisała z USA porozumienie zakładające pomoc dla Sarajewa w tym zakresie.

 

Bałkany w amerykańskiej „foreign policy”

 

Autorzy raportu zauważają, że od czasu interwencji NATO w Serbii w 1999 roku, Bałkany w części zachodniej nie zajmują znaczącego miejsca w polityce zagranicznej USA. O ile ani George W. Bush, ani Barack Obama nie prowadzili względem tej części Europy polityki, która byłaby zauważalna, o tyle istotnymi posunięciami Georga W. Busha były ruchy polityczne względem Bałkanów Wschodnich. W Rumunii i Bułgarii powstały małe bazy wojskowe USA, a te dwa kraje, jako nowi członkowie NATO, zostały zaangażowane w wojny w Iraku i Afganistanie.

 

Według doktryny politycznej administracji USA względem tej części świata, największymi problemami Bałkanów powinny zająć się instytucje UE, które na swoje barki powinny przejąć odpowiedzialność za stabilizację, pokój i demokratyczny rozwój półwyspu. Sporym sukcesem było uzyskanie przez Słowenię członkowstwa w UE. Natomiast prace nad akcesją Chorwacji toczą się po myśli USA. Gorzej wygląda sytuacja w innych postjugosławiańskich krajach. Według informacji pochodzących z Białego Domu istnieje grupa doradców zajmujących się Bałkanami, która naciska na Joe Bidena (byłego doradcę Billa Clintona w sprawach Bałkanów, obecnie wiceprezydenta USA) i prezydenta Obamę, aby nie pozwalać Unii Europejskiej angażować się w potencjalne problemy regionu mogące wieść do załamania stabilności i bezpieczeństwa. Doradcy ci należą do świadków wojen w Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, oraz Kosowie, i forsują teorię o perspektywie pogarszania się sytuacji w Europie Środkowo-Wschodniej w razie integracji postjugosławiańskich krajów w struktury polityczne Unii Europejskiej oraz koncentrowania się na wspólnej polityce i wyzwaniach ekonomicznych oraz fiskalnych.

 

Po wizycie Joe Bidena na Bałkanach w maju 2009, gdzie mówił on o regionie jako „priorytecie dla polityki zagranicznej USA”, oraz zapewnił wsparcie dążeń krajów regionu w kierunku struktur transatlantyckich, wydaje się że realna polityka wobec Europy Środkowo-Wschodniej jest kontynuacją realizacji założeń poprzedniej administracji, która odpowiedzialnością za stabilną sytuację Bałkanów obarcza Unię Europejską.

 

20.09.2010